بارانی که رحمت نیاورد/معیشت ۳۰۰ هزار بهره بردار برنج در محاصره باران

به گزارش گیلانستان، مائده اسفندمز: تابستان که می شود، «حسن رضاپور» برنجکار ۶۸ ساله به همراه چهار پسر خود مزارع برنجشان را در روستای کرف‌محله رودسر درو می‌کنند. هرچند زحمات کاشت و نگهداشت خوشه‌ها در طی سه ماه بسیار زیاد است اما تنها دارایی این کشاورز، مزارعی است که از پدرش به ارث رسیده و این شالیزارها تنها میراثی است که از وی به پسرانش می‌رسد. پسرها دیگر علاقه‌ای به برنجکاری ندارند اما در زمان برداشت کمک کار پدر هستند.

با اینکه از زبان رضاپور عبارت “شکر خدا ” نمی‌افتد اما باران‌های یک ماه گذشته خسارتی غیرقابل وصف بر محصول شالیزارهای وی تحمیل کرده است. وی می‌گوید: باران امسال باعث شده که شالیزارهای ما در روستا دچار خوابیدگی شود. این‌همه رطوبت که بر خوشه‌ها وارد شده کیفیت برنج را پایین می‌آورد.

رضاپور می افزاید: نه تنها کیفیت برنج پایین می‌آید بلکه کمیت برنج هم کاهش می‌ یابد به‌طوری‌که دانه‌ها شکسته می‌شوند و محصول شکسته مشتری ندارد.

وی که با پسرانش به صورت دستی محصول را درو می‌کند تصریح می‌کند: اگر پسرانم در زمان درو نباشند، باید کارگر بگیرم در حالی که امسال دستمزد کارگر به دلیل خوابیدگی خوشه‌ها سه تا چهار برابر شده و از عهده هر کسی بر نمی‌آید که برای دروی محصول، کارگر بگیرد.

*

این خسارت‌ها تنها شامل مزارع رودسر نیست. اهالی روستای حسنعلی ده رودبنه هم دچار خسارت‌های سنگینی روی محصولاتشان شدند.

«زینب محمدخواه» زنی کشاورز است که بر روی مزارع به ارث رسیده از همسرش که به رحمت خدا رفته، هر سال کاشت می‌کند. اگرچه او زنی مقاوم ۵۵ ساله است اما خستگی و ناراحتی ناشی از برداشت خوشه‌های خوابیده از باران به خوبی در چهره‌اش مشهود است. وی می گوید: باران امسال عجیب بود. طی اینهمه سال که برنج می‌کاریم، چنین شدت بارانی را ندیده بودیم.

زن کشاورز اهل حسنعلی ده ادامه می‌دهد: برنجکاری سخت و طاقت‌فرسا است اما شغل ابا و اجدادی ماست با اینهمه وقتی چنین خسارتی بر محصول وارد می‌آید، تمام خستگی‌های فصل کاشت و برداشت بر تن‌مان می‌ماند زیرا کیفیت برنج پایین می‌آید و خریداری برای آن نیست و دخل و خرج کشاورز با این زیان‌ها جور در نمی‌آید.

محمدخواه نگرانی و ناراحتی را تنها معطوف به خوابیدگی خوشه‌ها نمی‌داند بلکه نسبت به گرانی دستمزد کسانی که دستگاه دروی برنج دارند هم نگران است. به گفته وی، کمبود دستگاه‌ها باعث شده که بین اهالی اختلاف بیفتد و از سویی بالابودن دستمزدهای اپراتورها و صاحبان دستگاه‌ها، نگرانی مضاعفی بر کشاورزان تحمیل کرده است.

وی می‌افزاید: به دلیل بارندگی و همزمانی رسیدن، برداشت و کم بودن دستگاه‌های برداشت و هزینه بالای کارگر جهت برداشت دستی، این امر مورد سواستفاده صاحبان کمباین قرار گرفته و نرخ برداشت بین هشت به یک تا ۱۸ به یک گونی متغیر است که باعث می‌شود کشاورز با حداکثر هزینه محصول خود را برداشت کند.

خسارات باران امسال بر مزارع بیش از سال‌های پیش است. اگرچه طی چند سال اخیر، بارش‌هایی در زمان برداشت محصول در گیلان رخ می‌داد اما شدت بارش‌های امسال بنا بر اعلام اداره کل هواشناسی استان، رکورد زد. 

به عبارت دقیق‌تر، از اوایل مردادماه امسال تا اوایل شهریور که بهترین زمان برداشت برنج است، ۲۲۴ میلی متر بارندگی در گیلان ثبت شد که نسبت به سال گذشته که ۲۳ میلی متر بود حدود ۱۰ برابر بوده است.این میزان بارش نسبت به دوره بلند مدت که ۶۶ میلی متر بود، سه و نیم برابر افزایش داشته است.

چنین حجم بارشی، خساراتی وسیع بر محصول برنج برنجکاران گیلانی که اکثرا خرده مالک هستند، وارد کرده است به‌طوری که به گفته معاون سازمان جهاد کشاورزی گیلان، بارش‌ها به بیش از ۱۴۰ هزار هکتار از اراضی برنجکاری گیلان خسارت وارد کرده است.

«ابراهیم اکبرزاده» اظهار کرد: ورس یا خوابیدگی شالیزارها هزینه‌های برداشت را بالا برده و ضمن اینکه درصد شکستگی یا خورد برنج زیاد می‌شود، برنج کیفیت لازم را ندارد و میزان تولید برنج هم کاهش می‌یابد.

در گیلان ۳۰۰ هزار بهره بردار برنج، در مزارع سطح استان، کشاورزی می‌کنند. با بارش‌های گسترده امسال که طی یک ماه گذشته بر مزارع گیلان بارید، خسارت‌های وارده بر محصول استراتژیک استان موجب شده که بیش از ۳۰۰ هزار گیلانی که معیشت آن ها ارتباط مستقیمی با بازار برنج دارد، تحت تاثیر قرار گیرد.

به نظر می‌رسد جبران خسارتی که به حدود ۶۰ درصد مزارع استان وارد آمده، نیازمند راهکاری است که طبق آن بتوان معیشت برنجکاران را تامین کرد. در همین راستا، معاون رییس جمهور اعلام کرده که با اعلام گزارشی از میزان خسارات، دولت برای کمک به کشاورزان اقدام خواهد کرد.