جایگاه مساجد در مهندسی فرهنگی کشور/ فرهنگ کتابخوانی با محوریت مساجد ارتقا یابد

به گزارش گیلانستان، برای توسعه فرهنگ کتابخوانی و جذب هر چه بیشتر کودکان، نوجوانان و جوانان به این سمت و سو می‌توان اقدامات متنوعی انجام داد از طرفی پر واضح است که جایگاه مساجد در مهندسی فرهنگی کشور روشن بوده و می‌توان با استفاده از این ظرفیت عظیم، فرهنگ کتابخوانی را در جامعه ارتقاء داده و موانع توسعه‌نیافتگی را یکی پس از دیگری از میان برداشت.

کتاب در حقیقت وزش نسیم معرفت به سوی انسان‌ها است؛ در همه جوامع کتاب دارای ارزش و جایگاهی والا بوده و اهمیت آن تا جایی است که خداوند متعال نیز، پند و اندرزهایش را در قالب کتاب به بندگانش ارزانی داشته است از طرفی به باور بسیاری از افراد در انتقال اندیشه و تفکر، هیچ ابزاری به اندازه کتاب نتوانسته مورد استفاده انسان‌ها قرار گیرد.

باید در اینجا به این امر بسیار مهم توجه داشته باشیم که تأثیر عمیق کتاب در گسترش فرهنگ یک جامعه و سرعت بخشیدن به توسعه و پیشرفت روز افزون آن در حوزه‌های مختلف امری انکارناپذیر است به بیان دیگر باید گفت که نمی‌توانیم توسعه و رشد همه جانبه جامعه را بدون در نظر گرفتن فرهنگ مطالعه و کتاب مورد بررسی قرار دهیم.

چند وقتی است که اهل فرهنگ و قشر کتاب‌خوان جامعه با واژه‌ای به‌عنوان سرانه مطالعه روبه‌رو شده که آمار آن برای هر ایرانی در مقایسه با سایر جوامع بسیار پائین است و این همان آماری که مسئولان و دست‌اندرکار کتاب به فکر ترمیم و بالابردن آن افتاده‌اند بنابراین در اینجا و برای تحقق چنین هدفی نقش اماکن فرهنگی و مذهبی بسیار پررنگ است.

مطالعه تاریخ مساجد از دیرباز تاکنون، نشان می‌دهد مسجد و کتابخانه همواره همراه یکدیگر بوده و هستند؛ به طور کلی از همان آغاز که قرآن کریم به صورت مکتوب درآمد، مسلمانان قرآن‌های نوشته را به مسجد اهداء و یا وقف می‌کردند از طرفی با افزایش شمار کتاب‌ها، کتابخانه‌های مساجد هم رشدی فزاینده پیدا کردند.

کتابخانه نهادی اجتماعی محسوب می‌شود که با گردآوری، سازماندهی و نگهداری دانش مدوّن بشر امکان رشد اندیشه، شکوفایی استعداد و باروری ذهن خلاق انسان پویا و جستجوگر را فراهم می‌سازد؛ در این‌جا بررسی‌ها نشان می‌دهد کتابخانه‌های مسجد، در تاسیس نخستین کتابخانه‌های عمومی و در شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی نقش به سزایی داشته‌‌اند.

*اهمیت مجهز بودن ائمه جماعات به روش‌های نوین جهت برقراری ارتباط بهتر با قشر کودک، نوجوان و جوان

حجت‌الاسلام «علی اکبر بابایی» یکی از وظایفی که ائمه جماعات در قبال اجتماع دارند را هدایت‌گری، تربیت نسل آینده‌ساز کشور اعم از کودکان، نوجوانان و جوانان و سوق دادن آن‌ها به سوی مسیر دین و ارزش‌ها دانست و عنوان کرد: مساجد برای مردم مأمن و محل اعتماد است و بسترساز انتقال ارزش‌ها در بین اقشار مختلف محسوب می‌شوند.

امام جمعه لوشان در پاسخ به این پرسش که به عقیده وی امامان جماعت چگونه می‌توانند کودکان و نوجوانان را به سوی کتابخوانی سوق دهند و آیا در این زمینه آموزش‌های خاصی لازم است افزود: اگر در هر مسجدی کتابخانه‌ای تاسیس و راه‌اندازی و برای کودکان، نوجوانان و جوانان جاذبه‌هایی در این حوزه ایجاد شود بدون شک آثار مثبتی به همراه خواهد داشت.

وی راه‌اندازی و ایجاد مهدهای کودک در برخی مصلی‌ها را نیز مورد اشاره قرار داد و با بیان اینکه یکی از اهداف مهم چنین اقداماتی تربیت صحیح کودکان برای آینده جامعه اسلامی ایرانی است ابراز داشت: کمک کردن به والدین برای اینکه آنان بتوانند به واجب خود در نماز جمعه برسند نیز یکی از علل انجام چنین اقداماتی محسوب می‌شود.

امام جمعه لوشان استفاده از مربیان مجرب در مهدهای کودکی که در مصلی‌ها ایجاد شده است را هم مورد توجه قرار داد و تصریح کرد: ائمه جماعات وظیفه سنگینی دارند و همیشه در طول دوران و ۱۴ قرن اسلام مساجد توانسته‌اند نقش تربیتی، انسان‌سازی و هدایت‌گری خود را در جامعه اسلامی به خوبی ایفا کنند.

بابایی مجهز بودن ائمه جماعات به روش‌های نوین جهت برقراری ارتباط بهتر و عمیق‌تر با قشر کودک، نوجوان و جوان را موضوعی بسیار حائز اهمیت و ضروری دانست و خاطرنشان کرد: بدون شک با گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی در مساجد و ارتباط مؤثر با این گروه‌های سنی از روش‌های مختلف، جامعه نیز سریع‌تر مسیر رشد و بالندگی را طی می‌کند.

* اهمیت برگزاری مسابقات کتابخوانی در مساجد و ایجاد انگیزه در نوجوانان و جوانان

حجت‌الاسلام «ولی‌ عادلی» توقعاتی که از مساجد برای انجام کارها و برنامه‌های فرهنگی و مذهبی می‌رود را بالا و بسیار حائز اهمیت دانست و تصریح کرد: ما از ائمه جماعات و اصحاب مساجد در این زمینه‌ها انتظارات بیشتری داریم از طرفی ظرفیت و پتانسیل خود مساجد هم ظرفیتی فوق‌العاده است که باید از آن بهینه استفاده شود.

رییس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه گیلان برگزاری چندین مرحله رزمایش مواسات در استان به شکل محله محور و با محوریت مساجد و امامان جماعت و هیئت امنا و بسیج را نمونه بارزی از نقش ویژه مساجد در جامعه خواند و گفت: باید برای مساجد به ویژه در بحث جذب نوجوانان و جوانان برنامه‌های خاصی داشته باشیم و اجرایی کنیم.

عادلی با تاکید بر اینکه به عقیده وی امامان جماعت به دوره‌های کارآموزی و آموزشی خاصی برای جذب نوجوانان و جوانان در مساجد نیاز دارند یادآور شد: یکی از شیوه‌هایی که برای جذب این قشر از جامعه به کتابخوانی مؤثر واقع می‌شود برگزاری مسابقات کتابخوانی در مساجد است.

وی معرفی کتب جهت مطالعه و برگزاری مسابقه و اهدای هدایا را بهترین راه ایجاد انگیزه در نوجوانان و جوانان به سمت و سوی مطالعه و حضور پررنگ‌تر در مساجد اعلام کرد و افزود: این شیوه یعنی برگزاری مسابقات کتابخوانی و جذب کودکان، نوجوانان و جوانان در حال حاضر خیلی رایج است و خوب است که در سطح مساجد هم اجرایی شود.

رییس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه گیلان تهیه و تدوین کتبی که با بیان روان نوشته شده و معرفی آن‌ها به کودکان، نوجوانان و جوانان را یکی دیگر از عوامل مؤثر در سوق پیدا کردن این اقشار به سمت مطالعه توصیف کرد و گفت: به عقیده بنده برگزاری مسابقه کتابخوانی و اهدا جایزه به نفرات برتر در مساجد می‌تواند به عنوان بهترین شیوه بسیار مثمرثمر واقع شود.

عادلی جایگاه مسجد را به عنوان یک پایگاه محله در امور فرهنگی و مذهبی جایگاهی مهم دانست و با بیان اینکه هیئت امنا مساجد، فرمانده پایگاه و بسیج نسبت به محله خود شناخت بهتری دارند عنوان کرد: ما دنبال این هستیم که یک بانک اطلاعاتی خوب از تعداد دانشجویان هر محله، تعداد دانش‌آموزان آن، تعداد مدرسه، تعداد افراد فرهیخته و برجسته، خیران و نظایر آن را تهیه کنیم.

رییس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه گیلان جمع‌آوری این اطلاعات و غنی کردن بانک اطلاعاتی مساجد استان را به شکل محله محور مورد تاکید قرار داد و خاطرنشان کرد: با در دست داشتن چنین اطلاعاتی می‌توانیم در مساجد برای اجرای برنامه‌‌های فرهنگی و مذهبی سیاست‌گذاری کنیم و چنین اقداماتی برای تمام محلات نیازی جدی است.

تعالیم دینی رسیده از ائمه معصومین(ع) تاکید می‌کند که لازم است مسلمانان بنا به مقتضیات روز، تعریف‌های مناسبی ازکارکردهای عمیق مسجد ارائه دهند و بکوشند همواره جایگاه مساجد در جوامع اسلامی به قوت خود باقی و بر قرار باشد و این همان موضوعی است که در شرایط امروز جامعه ما باید به آن توجه ویژه داشت.

با برگزاری برنامه‌هایی مانند شنبه‌های کتاب در جامعه نقش مسجد در اعتلا فرهنگ عمومی و محوریت کتابخوانی در مساجد پررنگ‌تر می‌شود  بنابراین راه‌اندازی پویش‌های این‌چنینی در کنار استفاده از تمام ظرفیت‌ها و کارکردهای مساجد می‌تواند علاوه بر ارتقاء هر چه بیشتر جایگاه این مکان مقدس، و جذب قشرهای مختلف زمینه‌ساز توسعه کشور به ویژه در امور فرهنگی شود.

پایان پیام/شبستان