کد خبر : 52647
تاریخ انتشار : یکشنبه ۲۵ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۸:۳۵

ساماندهی «موزه چای» روی میز شورای فنی میراث/ آرامگاه «کاشف السلطنه» به طراحی «سیحون» باز می گردد

ساماندهی «موزه چای» روی میز شورای فنی میراث/ آرامگاه «کاشف السلطنه» به طراحی «سیحون» باز می گردد

موزه‌ تاریخ چای ایران در لاهیجان، تنها موزه‌ تخصصی چای کشور است که حاصل تغییرات در آرامگاه «کاشف السلطنه چایکار» بود و حالا قرار است با رجوع به طرح «هوشنگ سیحون» تغییراتی در فضای موزه و مزار ایجاد شود.

به گزارش گیلانستان،سال۱۳۰۶ خورشیدی بود که « انجمن آثار ملی» مقرر کرد، ۲ درصد درآمد حاصل از تولید چای برای ساخت مقبره‌ای در خور شأن برای پدر چای ایران یعنی «محمدمیرزا کاشف السلطنه چایکار» اختصاص یابد، اما مانند بسیاری از طرح‌ها، اجرای آن سه دهه زمان برد.

 

بنای آرامگاه کاشف السلطنه در شهر «لاهیجان» در سال ۱۳۳۵خورشیدی به سبک معماری غربی توسط «هوشنگ سیحون» طراحی و به همِت «انجمن آثار ملّی» به شکل کنونی با اسکلتی از بتن و نمای سنگ تیشه‌ای با زیربنای ۵۱۲ مترمربع توسط «غفور گنجه‌ای» ساخته شد.

سال ۱۳۵۷ و در آستانه تحولات انقلاب، فضای آرامگاه «کاشف السلطنه» در اختیار چریک‌های «سازمان فدایی خلق» قرار گرفت و آنگونه که نوشته‌اند، جداره خارجی آرامگاه از آرم این سازمان پر شده بود. بعد از پیروزی انقلاب، آرامگاه در اختیار «کمیته انقلاب» قرار گرفت و مدتی تبدیل به باشگاه ورزشی شد.

 

۱۰ سال طول کشید تا این بنا به عنوان یک اثر ملی در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار گیرد. اداره میراث فرهنگی گیلان هم پس از مدتی با ایجاد تغییراتی در بنا، فضای آرامگاه را تبدیل به «موزه چای» کرد و این موزه ۸ شهریور سال ۱۳۷۵ به طور رسمی افتتاح شد.

 

موزه‌ تاریخ چای ایران در لاهیجان، تنها موزه تخصصی چای در کشور است که تلاش دارد، صنعت چای ایران را از ابتدای ورود به ایران تا وضعیت فعلی‌اش به مخاطبان معرفی کند. دهه ۸۰ بود که «فریدون برهانی» شهردار وقت لاهیجان، اقدام به احداث آبنمایی در ضلع غربی آرامگاه کرد، اگرچه این آبنما به لحاظ بصری بر زیبایی پیرامون آرامگاه و موزه افزوده است، ولی احداث آبنما، آغازی برای فرسودگی بنا ناشی از ازدیاد رطوبت در ساختمان آرامگاه شد. بسیاری از بازدیدکنندگان به وضوح می‌‌توانند آثار رطوبت و پوسیدگی را به‌ویژه در جداره خارجی ساختمان «موزه چای» مشاهده کنند.

حالا ۲۴سال پس از تغییرات یاد شده، سازمان میراث فرهنگی گیلان قرار است «موزه چای» و مقبره «کاشف السلطنه» را احیا و ساماندهی کند. این خبر اول خرداد در خروجی پرتال میراث فرهنگی گیلان قرار گرفت. در متن خبر آمده است: «در طرح احیاء جهت خوانایی و جلوگیری از سردرگمی بازدیدکنندگان از بنا اصلاح و مسیر ورود، حرکت و خروج بازدیدکنندگان از بنا اصلاح شود که با ایجاد فضای مکث در سالن، امکان بهره‌مندی مراجعه کنندگان از جزئیات معماری به کار رفته در بنا فراهم می‌شود. »

 

«ترانه میراعلمی» این خبر را در پیج اینستاگرام خود منتشر و عنوان کرد که از طرح وی به عنوان طرح برگزیده برای بهسازی موزه و آرامگاه کاشف السلطنه رونمایی شده است. با وجود تماس‌های مکرر با طراح آن، متاسفانه تمایلی از جانب «میراعلمی» به گفت وگو مشاهده نشد.

 

یکی از کارشناسان میراث فرهنگی گیلان که نخواست نامش عنوان شود، با اشاره به تغییرات ایجاد شده در طرحی که «هوشنگ سیحون» ارایه داد، می‌گوید: آن زمان تغییرات ایجاد شده اصولی نبود. اگر تصاویر قدیمی ساختمان را بررسی کنید چهار طرف بنا یک فضای باز بلند دارد که همین طراحی به جریان هوا و کاهش رطوبت کمک می‌کرد ولی بعد از ایجاد موزه چای، چهار ضلع به طور کامل بسته شد و ایجاد آبنما هم مزید بر علت شد تا ساختمان آرامگاه و موزه دچار فرسایش شود.

وی با اشاره به رونمایی از طرح بهسازی موزه چای، تصریح کرد:ابتدا باید آبنمای جلوی موزه برداشته شود و با اعمال تغییراتی در دیوارها مجدد به کوران هوا کمک شود اما اجرای چنین طرحی، قطعا نیازمند اعتبارهای کلان است.

 

اگرچه معاون میراث فرهنگی گیلان می‌گوید اعتبار لازم برای این امر از سوی میراث کشور مصوب شده اما تا تخصیص اعتبار به شهرستان فرصت زیادی باقی نیست و در صورت عدم آغاز پروژه برای پایان سال مالی۹۸، اعتبار برگشت می‌خورد.

 

«ولی جهانی» با اشاره به رونمایی از طرح ساماندهی آرامگاه کاشف السلطنه در هفته موزه و میراث فرهنگی می‌گوید: این طرح مصوبه سفر رییس جمهور به گیلان را دارد و از سال گذشته اعتبار ۷۰۰میلیون تومان برای آن مصوب شده است.

 

وی با تایید این مطلب که فضای آرامگاه و موزه می‌باید به طرح نخستین آن بازگردد، می‌افزاید: موضوع در شورای فنی میراث فرهنگی کشور مطرح شده و این شورا با اعمال تغییراتی در طرح ارایه شده، موافقت کرده است، مبنی بر اینکه فضای آرامگاه از فضای موزه مجزا شود. بدین نحو، افرادی که به سر مزار می‌روند نیاز نیست ورودی پرداخت کنند و درب ورودی مزار از باغ‌های چای باز می‌شود.

 

جهانی تصریح کرد: فضای موزه نیز با اعمال یک سری مباحث حفاظتی و با اندکی تغییرات، به طراحی زمان هوشنگ سیحون باز می‌گردد.

وی پیرامون تخصیص اعتبار نیز گفت: تا شهریور ماه فرصت دریافت اعتبار برای ساماندهی موزه چای باقی است.

 

گفتنی است، «آقا محمد خان قاجار قوانلو» ملقب به «کاشف‌السلطنه» و مشهور به« چایکار» در سال ۱۲۷۵ خورشیدی، با عنوان کنسول ارشد ایران به هند رفت و در آن‌جا به عنوان یک تاجر فرانسوى، پیرامون کشت چاى مطالعه کرد. کاشف‌السلطنه هنگام بازگشت از چین و هند به ایران، با خود مقدار زیادى تخم و نهال چاى به همراه آورد. اگرچه وی دومین فردی است که در ایران اقدام به کشت چای کرد، ولی تلاش‌های «کاشف السلطنه» در نواحى شمال ایران به بار نشست و وی بعد از توسعه چای در زمین‌های «چهارده لاهیجان»، شهرت چایکار را برای خود برگزید. وی در زمان «مظفرالدین شاه» به ریاست سازمان چاى کشور منصوب شد.

 

«کاشف السلطنه» در تاریخ شنبه ۳۱ فروردین ۱۳۰۸ شمسی دو ساعت بعد از ظهر در «کتل ملو» فارس با اتومبیل به دره‌ای پرت شده و زندگی را بدرود گفت. وی وصیت کرده بود که بعد از مرگ در میان باغ‌های چای دفن شود و همین‌طور هم شد. اما سال‌ها سنگ مزار وی در میان بوته‌های چای بر بلندای تپه‌ای در شهر «لاهیجان» متروک مانده بود تا اینکه انجمن آثار ملی تصمیم گرفت به پاس تلاش‌های وی، آرامگاهی در خور شان بسازد.

پایان پیام/شبستان

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

رفتن به نوار ابزار