رونق دوباره روستاهای گیلان با طرح‌های هادی، ساخت مسکن و بازسازی مناطق

به گزارش گیلانستان، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به عنوان نهادی برخاسته از آرمان‌های انقلاب اسلامی، مأموریتی خطیر در توسعه، بهسازی و نوسازی بافت‌های روستایی و شهری بر عهده دارد. استان گیلان با دارا بودن بیش از ۲۹۰۰ روستا، از استان‌های پیشتاز در حوزه طرح‌های هادی و توسعه زیرساخت‌های روستایی محسوب می‌شود. در این گفت‌وگو با حامد دائمی، مدیرکل بنیاد مسکن گیلان، به بررسی اقدامات انجام شده، چالش‌ها و چشم‌اندازهای آینده پرداختیم.

ابتدا درباره اهمیت و آخرین وضعیت طرح‌های هادی در گیلان بگویید. چرا این طرح‌ها اولویت بالایی دارند؟

بازنگری طرح‌های هادی ضرورت است، نه انتخاب. زیرا تغییرات جمعیتی، توسعه معابر، نیازهای جدید خدماتی و تغییر الگوهای معیشتی، طرح‌های قدیمی را ناکارآمد می‌کند. با وجود محدودیت اعتبارات عمرانی، از سال ۱۴۰۰ تا پایان ۱۴۰۳، توانستیم بازنگری طرح ۵۹۲ روستا را انجام دهیم. برای این مهم ۹۸۰ میلیارد ریال هزینه شد. بازنگری به ما کمک می‌کند که مثلاً کاربری‌های خدماتی جدید (مدرسه، درمانگاه، مراکز فرهنگی) در روستاها پیش‌بینی شود یا مسیرهای ایمن برای عبور و مرور فراهم گردد. این کار به بهبود کیفیت زندگی روستاییان کمک مستقیم می‌کند.

در بحث تأمین مسکن برای محرومان چه اقداماتی در گیلان در جریان است؟

یکی از رسالت‌های بنیاد مسکن، تأمین سرپناه امن برای خانوارهای کم‌درآمد است. امسال ساخت ۵۹۰ واحد مسکونی برای این گروه هدف در هشت شهر استان آغاز شده است. اداره کل راه و شهرسازی استان نیز ۲۸ هزار و ۵۷۳ مترمربع زمین را به این منظور واگذار کرده است. این پروژه‌ها بیشتر به صورت مجتمع‌های مسکونی کوچک‌مقیاس اجرا می‌شوند تا هزینه ساخت کاهش یابد و امکان مالکیت برای افراد فاقد توان مالی فراهم شود. این واحدها با تسهیلات ارزان‌قیمت، کمک‌های بلاعوض و در برخی موارد کمک‌های مردمی ساخته می‌شوند.

در خصوص طرح نهضت ملی مسکن، بنیاد مسکن چه نقشی در گیلان ایفا می‌کند و کارها در چه مرحله‌ای است؟

نهضت ملی مسکن پروژه‌ای ملی است و بنیاد مسکن مسئولیت اجرای بخش عمده‌ای از این طرح در شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت را برعهده دارد. ما در گیلان ۲۳ هکتار زمین برای این طرح تأمین کرده‌ایم که در قالب ۱۴ پروژه در شهرهای مختلف در حال اجراست. ساخت هزار و ۴۲۳ واحد آغاز شده است. این واحدها عمدتاً در شهرهای کوچکتر هستند تا به تثبیت جمعیت و توسعه متوازن کمک کنند. پروژه‌ها براساس الگوهای اقتصادی مقاوم و رعایت استانداردهای فنی و زیست‌محیطی اجرا می‌شوند.

در حادثه آتش‌سوزی امامزاده ابراهیم شفت، اقدامات بنیاد مسکن چه بود؟

پس از آتش‌سوزی مهیب در روستای امامزاده ابراهیم، که منجر به خسارت به ۲۸۹ خانه و ۱۰۵ مغازه شد، بلافاصله تیم‌های ارزیابی بنیاد مسکن وارد عمل شدند. در گام نخست، نقشه‌برداری دقیق از منطقه انجام شد تا مالکیت‌ها مشخص شود و بعد از آن، آواربرداری کامل با ماشین‌آلات سنگین صورت گرفت. این اقدامات ظرف مدت کوتاهی انجام شد تا بستر برای بازسازی سریع مهیا شود. سپس طرح بازسازی جامع تدوین شد و در کنار آن، مطالعات مکانیک خاک و مطالعات رانش زمین توسط آزمایشگاه مکانیک خاک گیلان انجام گرفت.

دریافت تسهیلات و معافیت‌های قانونی بازسازی چگونه است؟

برای بازسازی واحدهای مسکونی تخریب شده، تسهیلات قرض‌الحسنه به مبلغ ۳۵۰ میلیون تومان برای هر واحد در نظر گرفته شده است.سازمان نظام مهندسی ساختمان استان نیز به صورت رایگان پروانه ساخت صادر می‌کند. در مورد عوارض شهرداری نیز در حال رایزنی هستیم تا یا معافیت کامل یا حداقل تقسیط بلندمدت برای اهالی لحاظ شود. هدف ما این است که ساکنان بدون دغدغه مالی بتوانند به بازسازی منازلشان بپردازند و روستا به وضعیت عادی خود بازگردد.

چه تدابیر پیشگیرانه‌ای برای آینده در روستاهای حادثه‌خیز اتخاذ کرده‌اید؟

در روستای امامزاده ابراهیم، به دلیل خطر رانش زمین و ریزش کوه، توصیه شده واحدهای جدید در محل‌های امن‌تر ساخته شوند. همچنین با تلاش بنیاد مسکن و تصویب شورای حفظ حقوق بیت‌المال، ۹۰ درصد اراضی تصرفی فاقد سند در این روستا با فرآیند واگذاری رایگان تعیین تکلیف شد. برای آینده نیز مطالعات ایمنی و ریزپهنه‌بندی خطرپذیری زمین در روستاهای پرریسک در دستور کار قرار گرفته است.

چشم‌انداز بنیاد مسکن گیلان برای سال ۱۴۰۴ و بعد از آن چیست؟

چشم‌انداز ما در سه محور خلاصه می‌شود؛ . بازنگری مداوم طرح‌های هادی با اولویت روستاهای بزرگ‌تر و گردشگرپذیر، توسعه نهضت ملی مسکن با تأمین اراضی جدید و تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام و محرومیت‌زدایی هدفمند از طریق ساخت مسکن برای نیازمندان و بازسازی مناطق آسیب‌دیده. امیدواریم با جذب منابع مالی بیشتر، تسهیل قوانین، همراهی دستگاه‌های اجرایی و مشارکت مردم، توسعه‌ای متوازن و پایدار در روستاهای گیلان رقم بزنیم.

بنیاد مسکن گیلان در سال‌های اخیر با وجود محدودیت منابع و چالش‌های متعدد، توانسته کارنامه قابل قبولی در حوزه توسعه روستایی و مسکن محرومان ثبت کند.

استمرار در بازنگری طرح‌های هادی، تسریع پروژه‌های ملی مسکن و حمایت قاطع از بازسازی مناطق آسیب‌دیده، سه راهبرد اصلی این نهاد در مسیر خدمت به مردم روستاهای گیلان است.