ایران به سمت چین چرخیده یا به سمت منافع ملی؟/ چرا اصلاح طلبان اصرار دارند نظام را به شرق گرایی متهم کنند؟

به گزارش گیلانستان،امیر حمزه نژاد: پژواک های مختلف پس از انتشار خبر برنامه همکاری ۲۵ ساله ایران و چین در فضای رسانه‌ای و افکارعمومی پیچید. طرحی که «علی ربیعی» در نشست خبری سوم تیرماه سال جاری از آن پرده برداری کرد هنوز به عنوان یک سند راهبردی متقن در نیامده است و پیش نویسی است که برنامه همکاری دو کشور را معین می کند.

این موضوع پس از اینکه مشخصا «محمود احمدی نژاد» نسبت به آن موضع گیری کرد به یک خبر داغ رسانه ای تبدیل شد که تفسیرها و تحلیل های مختلفی را به دنبال داشت. جالب است که تحلیل هایی که از این پیش نویس در فضای مجازی منتشر شده است بیشتر از اینکه رنگ واقعیت و واکاوی جزئیات آن باشد، به نوعی واکنشی سیاسی جناحی بود.

برای گروه و نحله سیاسی خاص که قطعا طرفدار همکاری و مذاکره ایران و غرب است، آنهم پس از شکست برنامه جامع مشترک یا همان برجام این موضوع گران و سخت آمده و این گروه سیاسی سعی کرد با تمایلات غرب گرایانه خود موضوع همکاری بلندمدت با چین را بررسی و در فضای رسانه ای واگویه کند. از سوی دیگر برخی از گروه های سیاسی هم آنرا قراردادی پنهای و به دور از چشم ملت عنوان کردند که هر گاه این موضوع رخ داده است، برخلاف منافع ملت ایران تحرکاتی انجام شده است.

یکی از روزنامه های سیاسی نیز در تیتری قابل تامل این پیش نویس را «چرخش به سمت شرق» نامید. موضوعی که نشان از یک نگاه صفر و صدی و لیبرالی آنهم در حوزه دیپلماسی و خصوصا تجارت بین المللی داشت. اما واقعیت مسئله این است که هنوز این پیش نویس به عنوان یک سند راهبردی همکاری در نیامده است و بنابر قانون این موضوع بایستی مراحل مختلف قانونی اعم از تصویب درهئیت دولت و سپس مجلس شورای اسلامی و باقی مراحل را طی کند که به طور قانونی قابل اجرا باشد.  در همین رابطه، اخیرا «علی ربیعی»، سخنگوی دولت خبر داده است که «پیش‌نویس» این سند در هیئت دولت تصویب شده است.

خلاصه ماوقع این است که بهمن ماه ۹۴ و در جریان سفر رئیس‌جمهور چین به ایران موضوع سند راهبردی ۲۵ ساله مطرح می‌شود؛ تا اواخر سال ۹۷ متاسفانه از طرف دولت ایران تحرک چندانی در این باره مشاهده نمی‌شود (احتمالا‌ً دولت همچنان تصور می‌کرد از آمریکا و اروپا نهایتاً آبی گرم خواهد شد). اما شهریور سال ۹۸ و همزمان با حضور آقای ظریف در پکن اعلام می‌شود که ایران پیش‌نویس اولیه درباره سند ۲۵ ساله را به مقامات چینی ارائه خواهد کرد.

دولت چین با اخذ این پیش‌نویس و با پذیرش چارچوب آن، نکاتی درباره آن نوشته و پیش‌نویس دومی به ایران ارائه کرده و ایران نیز با اعمال نظرات خود پیش‌نویس سوم را تهیه کرده است. و آنچه در جلسه اخیر هیئت دولت تصویب شده همین پیش‌نویس سوم بوده است که احتمالاً یک دور دیگر دادوستد پیش‌نویس‌ها قبل از توافق نهایی در کار خواهد بود.

حالا بازار گمانه زنی های مختلفی که با اعداد و ارقام مختلفی مطرح شده است بسیار داغ است. جالب است که برخی از روزنامه ها و جراید رسمی کشور نیز به این گمانه زنی ها دامن می زنند اما آنچه در این مسئله مورد غلفت واقع شده است موضوع منافع ملی کشورمان است. متاسفانه تحلیل مواضع بین المللی ایران خصوصا بحث تجارت بین الملل ذیل مباحث جناحی و سیاسی اغلب با خطای محاسباتی روبرو می شود و این موارد را تا حد موارد جناحی تقلیل می دهد. این در شرایطی است که طبق شعاری که بر سر در وزارت خارجه کشورمان نقش بسته است و شعار معروف « نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» است، اصلا راهبرد سیاست خارجی کشورمان نه تنها گرایش به شرق و غرب نیست بلکه یک نوع موازنه منفی و موازنه مثبت در این خصوص جاری و ساری است.

در واقع موضوع منافع ملی کشورمان در اولویت است و اگر اروپایی ها و غربی ها منافع کشورمان را برآورده می کردند قطعا ایران اسلامی با آنان همکاری مستمر ایجاد می کرد و این موضوع اصلا ناقض همکاری با شرق و کشوری مانند چین نیست بلکه می تواند همراستا با آن حرکتی پیشرونده انجام گیرد. متاسفانه به نوعی هنوز در ذهن بسیاری از افراد سیاسی سابقه تاریخی بلوک غرب و شرق و دوقطبی لیبرالیسم و کمونیست نقش بسته است که در تحلیل ها و نگرش های سیاسی آنها خصوصا در حوزه بین الملل این موضوع پررنگ است و متاسفانه این افراد اگر در مدارج بالایی باشند کشورمان را بی آسیب از این خطا نگرشی نمی گذارند.

آنچه امروز کشورمان به واقع نیاز دارد نگاه تاریخی و راهبرد مناسب به منافع کشورمان است. با توجه به جایگاه ژئواستراتژیک و استراتژیک کشورمان راهبرد موازنه منفی و مثبت در سیاست خارجی راهگشاست و در این حوزه هیچ چرخشی به سمت کشورهای دیگر نه تنها به طور صفر و صدی نباید صورت گیرد بلکه بایستی همکاری برای منافع در هر حوزه و منطقه ای در دستور کار باشد.

انتهای پیام/جهان نیوز