کد خبر : 51233
تاریخ انتشار : جمعه ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۹ - ۱۶:۰۸

یادداشت/

حجت الاسلام متقی:

کدام اولیّت نشان از برتری دارد؟

کدام اولیّت نشان از برتری دارد؟

حجت الاسلام و المسلمین متقی یادداشتی با عنوان “کدام اولیّت نشان از برتری دارد؟” نوشت.

به گزارش گیلانستان، حجت الاسلام و المسلمین ابوطالب متقی در یادداشتی نوشت:

« منظور از اولیّت مکتبی آن است که فرد در موقعیتی اسلام آورده که دیگران جرأت نداشتند کوچک ترین کلمه ای در حمایت از آن سخن بگویند چه برسد به این که بخواهند در دین ورود کرده و مسلمان شوند . »

سخن در باب اول مسلمان بودن از آن جهت اهمیت دارد که اول بودن به چه معنا باشد. آیا صِرف اول بودن نشانۀ امتیاز داشتن فرد نسبت به دیگران می گردد یا اصلاً موضوع اوّلیت در اسلام به یک معنای خاص تعلّق دارد.

در احادیث فراوانی (هم در منابع شیعه و هم در منابع اهل سنت) اولیّت در اسلام را به امیرالمؤمنین علی علیه السلام نسبت داده اند مثل این حدیث شریف که شیخ مفید (ره) نقل می کند: عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ أَوَّلُ مَنْ أَسْلَمَ مِنَ النَّاسِ بَعْدَ خَدِيجَةَ بِنْتِ خُوَيْلِدٍ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِب‏ . (1)

اولیّت در اسلام به چه معناست و چرا جاعلین حدیث این مقام را به دیگران نیز نسبت داده اند. شناخت این معنا مقام والای حضرت علی علیه السلام را بهتر برای ما نمایان خواهد کرد.

اوّلیت، سه قسم است؛

(1)- اولیّت زمانی

(2)- اولیّت تاریخی

(3)- اولیّت مکتبی

* اولیّت زمانی

مثال برای اولیّت زمانی این گونه است که شخصی زودتر از دیگران وارد مکانی می شود، سپس دیگران وارد می شوند. طبیعی است که این اولیّت زمانی امتیاز خاصی ندارد چون که ممکن است دیگران که دیرتر رسیدند با مشکلی همچون دوریِ راه یا ترافیک و یا … مواجه بودند.

* اولیّت تاریخی

در قِسم دوم که اولیّت تاریخی است به این صورت است که مثلاً شخصی بیست سال قبل مدرک دکتری گرفته و شخص دیگری امسال مدرک دکتری را أخذ کرده است؛ این قِسم نیز نمی تواند مایۀ مباهات کسی گردد که بیست سال قبل مدرک دکتری گرفته نسبت به کسی که بیست سال از او متأخر است؛ چون که او زودتر وارد این چرخه شده است.

* اول یّت مکتبی

اما مراد از اولیت مکتبی، نه اولیّت زمانی است و نه اولیّت تاریخی؛ گرچه این دو قسم نیز به نوعی در این قِسم سهم دارند.

منظور از اولیّت مکتبی (در این حدیث شریف) آن است که فرد در موقعیتی اسلام آورده که دیگران جرأت نداشتند کوچک ترین کلمه ای در حمایت از آن سخن بگویند چه برسد به این که بخواهند در دین ورود کرده و مسلمان شوند.

* اولین اخراج یهودیان

نظیر این معنا موردی است که خداوند تبارک و تعا ل ی در آیۀ دوم سوره مبارکه حشر و در باب اخراج یهودیان بنی نضیر عنوان می کند و می فرماید:

« هُوَ الَّذي أَخْرَجَ الَّذينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ مِنْ دِيارِهِمْ لِأَوَّلِ الْحَشْرِ »

او كسى است كه كسانى از اهل كتاب را كه كفر ورزيدند، در نخستين گرد آمدن ( و حركت دسته‏جمعى به سوى جنگ ) از خانه‏هايشان بيرون راند؛

« لِأَوَّلِ الْحَشْرِ » یعنی تا حال هیچ مکتبی نتوانسته بود یهودیانی که دارای قلعه و دژهای مستحکم بودند را اخراج کند؛ این مکتب اسلام بود که آنان را اخراج کرد. این اولیّت دارای ارزش و امتیاز است.

« ما ظَنَنْتُمْ أَنْ يَخْرُجُوا وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ مانِعَتُهُمْ حُصُونُهُمْ مِنَ اللَّهِ فَأَتاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا وَ قَذَفَ في‏ قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْديهِمْ وَ أَيْدِي الْمُؤْمِنينَ فَاعْتَبِرُوا يا أُولِي الْأَبْصارِ »

(شما مسلمانان) يقين نداشتيد كه بيرون مى ‏روند و آنان ( نيز ) يقين داشتند كه دژهايشان مانع آنان از ( عذاب ) خدا مى ‏شود، و [ لى‏ ] خدا از جايى كه نمى ‏پنداشتند به سراغشان آمد و در دل ‏هايشان وحشت افكند؛ خانه‏ هايشان را به دستانشان و دستان مؤ منان ويران مى‏ كردند؛ پس اى صاحبان بينش، عبرت بياموزيد .

این حدیث نمی خواهد بگوید که حضرت علی علیه السلام روز شنبه و دیگران در روزهای آینده ایمان آوردند ؛ و یا امیرالمؤمنین علی علیه السلام امسال ایمان آوردند و دیگران پنج سال بعد؛ بلکه مراد اسلام آوردن در زمانی بود که دیگران جرأت و شجاعت نداشتند.

نتیجه آن که اولیّت مکتبی در اسلام آوردن ِ امیرالمؤمنین علی علیه السلام از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده که نشان از کمال شجاعت و کمال ایمان و یقین آن حضرت حکایت دارد.

پاورقی:

(1)- الفصول المختارة، ص : 258 . مفيد، محمد بن محمد

منابع: با نگاهی به تفسیر آ یت الله العظمی جوادی آملی و تفسیر قرآن مهر حجت الاسلام و المسلمین رضایی اصفهانی

انتهای پیام/

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

رفتن به نوار ابزار