ساماندهی دستفروشان رشت با بازارچه ها؛ راهکاری که موثر واقع نشد

به گزارش گیلانستان، مائده اسفندمز؛ سال ۹۵ بود که در رشت علاوه بر پیاده راه فرهنگی، شهردار وقت، پشتِ هم بازارچه هایی را در محله ها و خیابان های مختلف افتتاح می کرد.‌ این بازارچه ها که در اختیار بخش خصوصی و تحت نظارت شهرداری بود با اهداف متنوعی مانند دسترسی به ارزاق عمومی در تمام نقاط شهر، توسعه ی متوازن شهر و کاهش ترافیک بخش مرکزی رشت بازگشایی شدند اما مهمترین هدف از افتتاح ۱۶ بازارچه فوق، ساماندهی دست فروشان و رفع سد معبر در خیابان های مختلف شهر بود.

«محمدعلی ثابت قدم» در آن سال اصرار داشت که همراه شورای اسلامی دوره چهارم، راهکاری برای ساماندهی دست فروشانی بیابد که روز به روز بر تعدادشان در کف خیابان های رشت افزوده می شد و این راهکار را استقرار آن ها در بازارچه ها می دانست. حتی در آن سال، وی اعلام کرد که با راه اندازی بازارچه ها، برای ۲ هزار و ۵۰۰ نفر اشتغالزایی شده است.

در آن سال، با ارزیابی که شهرداری انجام داد بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ دستفروش در رشت شناسایی شدند که سابقه فعالیت برخی از آن ها در خیابان های شلوغ و پرتردد رشت تا ۲۵ سال هم می رسید. هرچند ساماندهی آن ها و هدایت شان به بازارچه ها در محلات مختلف، راهکار شهرداری بود اما با تنش های اجتماعی هم همراه شد. به طوری که برخی از دست فروشان، پهن کردن بساط دست فروشی شان کف خیابان های شلوغ را به حضور دائم و مستمر در بازارچه های محلات ترجیح می دادند و حتی برخی نسبت به کرایه هایی که برای اجاره ی غرفه ها باید می پرداختند هم اعتراض داشتند.

نبود ثبات مدیریتی و سیاست گذاری هایی که ابتر باقی ماند
با برکناری شهردار و نبود ثبات در مدیریت شهری رشت، کم کم رونق این بازارچه ها هم رو به تعطیلی گذاشت. به طوری که برخی از آن ها تعطیل شدند و بازارچه هایی که چند ماه عرضه میوه و سبزی تازه در آن ها رواج یافته بود، در سایه سکوت و بسته شدن قرار گرفتند. برخی هم‌ به دور از رونقی که وعده آن به دست فروشان داده شده بود، کم کم در خلوت و خالی از مشتری روزگار را سپری کردند و همان یکی دو تای غرفه ی نزدیک دروازه ی بازار به فعالیت خود ادامه دادند تا شاید در چشم رهگذران باقی بمانند و نصیب خود را از بازار ببرند.

از سال ۹۴_۹۵ تاکنون، رشت پس از برکناری ثابت قدم، سه شهردار را به خود دیده است. علاوه بر اینکه چند ماهی توسط سرپرست هم مدیریت شده، حضور سه شهردار ظرف پنج سال خود نشان از نبود ثبات مدیریتی در این شهر دارد. در فقدان ثبات مدیریتی مطمئنا اجرای برنامه ها و سیاستگذاری ها هم در هاله ای از ابهام و تعلل قرار می گیرد. آنچه که بر سر بازارچه های محلات رشت آمده نشانی از چنین روندی است.

هرچند به تازگی، شهردار جدید رشت که ۶ ماه است برای این مسئولیت منصوب شده، گفته است: تاکنون ۱۶ بازارچه در رشت ساماندهی شده که در ساماندهی دستفروشان موثر بوده است.«سیدمحمد احمدی» مدعی شده؛ ساماندهی افرادی که مبادرت به دستفروشی می کنند، یکی از موضوعاتی است که به طور جدی در شهرداری رشت پیگیری می شود ضمن اینکه بخش خصوصی هم می تواند با در اختیار قرار دادن زمین به شهرداری، در ساماندهی دستفروشان کمک کند.

این گفته های شهردار، توسط سرپرست سازمان ساماندهی مشاغل و فراورده های کشاورزی شهرداری مورد تاکید قرار گرفته است. «علیرضا حسنی» اظهار کرده: از سرمایه گذاران برای ایجاد بازارچه در سطح شهر استقبال می شود.

به گفته وی، در سال گذشته با مشارکت بخش خصوصی، دو بازارچه میوه و تره بار، چهار بازارچه گل و گیاه و دو بازارچه ارائه ارزاق عمومی در نقاط مختلف شهر راه اندازی شده است.

حضور پررنگ و ماندگار دست فروشان در خیابان های رشت
با وجود این اقدامات، خیابان های رشت همچنان از حضور دست فروشان سرریز است. هرچند فروش محصولات کشاورزی در همه شهرها به ویژه شهرهای شمالی کشور مانند رشت، به نوعی یک فرهنگ شناخته می شود که طرفداران خود را دارد و حتی گردشگران را هم به خود جلب می کند اما به نظر می رسد همچنان معضل فروش مانتو و روسری و شلوار و لوازم آرایشی_ بهداشتی در کف خیابان های اصلی رشت عادتی دیرینه است که اقدام شهرداری برای ساماندهی آن ها بی ثمر بوده است. اگرچه رفع و حل مسئله دستفروشی به نهادها و دستگاه های مختلفی مربوط است و زاده بیکاری و نبود سرمایه برای شکل گیری یک کاسبی درست است اما طبق قانون، اجرای رفع سد معبر از خیابان ها، وظیفه قانونی شهرداری است. این در حالیست که سیاستگذاری هدایت دستفروشان به غرفه های بازارچه ها به هر دلیلی موفق نبوده و اصرار برای تکرار مجدد آن می تواند نتیجه  مشابهی را در بر داشته باشد. با اینهمه هنوز از وجود بازارچه ها می توان با خلاقیت بیشتری برای اقدامات دیگری بهره برد و تنها به هدایت دوباره دستفروشان به آن ها اکتفا و اجبار نکرد که مطمئنا اجرای آن به عمر فعالیت شورای پنجم (دوره کنونی) و شاید شهردار فعلی نمی رسد.

پایان پیام/شبستان